TAI

Havacılık ve uzay sanayisinde küresel ilk yüz oyuncu arasında yer alan TUSAŞ, proje konularına bağlı olarak;

• Yapısal Grubu,
• Uçak Grubu,
• Helikopter Grubu,
• İnsansız Hava Aracı (İHA) Grubu,
• Uzay Grubu
• Özel Programlar Grubu

olmak üzere beş stratejik iş merkezi bünyesinde örgütlenmiştir. Ayrıca, TUSAŞ tarafından tasarlanan/üretilen tüm ürünlerle ilgili olarak entegre lojistik destek hizmeti sağlanmaktadır.

TAI, Dijitalis ile olan işbirliğini aşağıdaki gibi anlatmaktadır:
“İdame Edilebilirlik, tasarlanıp üretilen hava araçları ve/veya komponentlere ait satış sonrası bakım işlemlerinde, göreceli kolaylığın sağlanması, zaman ve destek kaynaklarının ekonomik kullanımı için, müşteri adına tasarımının etkilenmesi ve geliştirilmesi faaliyetidir.

Bakım ise bir sistem ve/veya ekipmanın, kendisinden beklenen fonksiyonunu, ömür devri boyunca, önceden belirlenmiş güvenilirlik/performans ve emniyet seviyesinde, aralıksız yapmasını sağlama işlemidir.

Günümüz havacılık endüstrisi rekabetçi ortamında, müşteri tarafından en çok talep edilen ürün özelliklerinden birisi, sistemin istenilen Nitel ve Nicel İdame Edilebilirlik seviyelerine ucuz, kısa süreli ve yalın bakım özelliklerine sahip olmasıdır.

Entegre ürün Destek Müdürlüğü bünyesindeki Desteklenebilirlik ve İdame Edilebilirlik Şefliği sorumluluğunda yürütülen faaliyetlerden birisi de İdame Edilebilirlik Analizleridir. Bu analizleri gerçekleştirebilmek için önce gereksinimlerin/hedeflerin belirlenmesine ihtiyaç duyulmaktadır.

Dijitalis’in devreye aldığı “insan simülasyonu” çözümünün özellikleri aşağıdaki gibidir:

• Bakım personelinin incelenen ekipmana/sisteme erişebilirliği,
• Personelin görevi yerine getirirken görsel olarak hangi kabiliyetlere sahip olduğunun incelenmesi,
• Personelin çalışma koşullarının vücut sağlığı üzerindeki etkisinin incelenmesi,
• Personelin belirlenen görevi yerine getirmesi için tayin edilecek toplam (görev yapma+dinlenme) sürenin yeterliliğin incelenmesi,
• İstenilen uygunluktaki biomekanik, antropometrik ve ergonomik karakteristiklere sahip olan ve davranabilen bakımcı modelleri oluşturulması,
• Oluşturulan bakımcı modelleri denge, hareket ve yük kaldırma özelliklerine sahiptir. Yapılan bakım görevi, insan ergonomisi limitlerini aştığında uyarı vermekte ve hangi sınırda durması gerektiğini belirlemektedir,
• Tam bir hiyerarşik veritabanı ve kütüphane, aktif sınırlamalar, çarpışma (arayüz) tespiti, gerçek zamanlı kinematik ve dinamik simülasyon sağlamaktadır,
• Parça konturlarını otomatik olarak kavramakta, tam el kütüphanesi, iz üzerinden yürüme, kafa-göz koordinasyonu, ve denge davranışları sağlamaktadır,

İnsan simülasyonunu bugüne kadar bilinen diğer yazılımlardan ayıran en önemli özellik, 3 boyutlu sanal ortamlar yaratarak bu ortamlarda İnsan ve Makine arayüzünü kesintili olarak değil, sürekli olarak sağlamasıdır. Bu da bir anlamda, bakımı yapacak olan kişi ve kullanılacak destek ve test ekipmanı ile birlikte, niteliksel olarak idame edilebilirliği incelenen ürünün/sistemin tasarımcısına, nitel kavramların somut verilerle geri dönüş yapılabilmesini mümkün kılmaktadır.

Tasarım sürecindeki İdame Edilebilirlik analizleri,  tasarıma zamanında ve doğru geri beslemeler yapmak / tasarımı doğrulamak kaydı ile tüm TUSAŞ tasarım/üretim programlarında, tekrarlanmayan tasarım ve tekrarlanan üretim (recurring) maliyetlerinde tasarruf sağlamaktadır.”

S.Tarık VESKE
TAI – Ankara / Türkiye