Üretim planlama faaliyetini iyi şekilde yapmak, fabrikanın içinde bulunan tüm üretim süreçlerini problemsiz ve verimli bir şekilde yürütmek isteyen her yöneticinin isteğidir. Üretim planlama doğru ve hassas şekilde yapılırsa bir fabrikanın önünü görme mesafesi uzar, zamanında teslimat oranı artar, envanter seviyesini minimumda tutar ve karlılığının artması için çok önemli bir adım atmış olur. Üretim planlama ve kontrol için planlamacılar Excel tablolarından medet umsa bile artan ürün çeşitliliği, küçülen lot büyüklükleri ve karmaşıklaşan proses rotaları artık daha kuvvetli araçlar gerektiriyor. Üretim planlama ve kontrol çevriminin hatasız ve istikrarlı çalışabilmesini için doğru üretim planlama yazılımını seçmek kritiktir.
Amaca En Uygun Üretim Planlama Yazılımı Nasıl Seçilir?
Doğal olarak her şeyin en iyisini isteyen üreticiler, her şeyin en iyisini sağlayacak bir üretim planlama yazılımı seçmelidirler. Bu hassas karar tüm üretim planlama ve kontrol aşamalarını etkileyeceği için dikkatlice verilmeli. Böyle bir yazılım eğer gerekli özelliklere sahip olmazsa planlama hesapları yanlış olacak ve bu da artan stoklara, verimliliğin kaybına, düşük üretkenliğe ve fazla mesaiye sebebiyet verecektir.
Burada fabrika yöneticilerinin sorması gereken soru ise bir üretim planlama yazılımında hangi özelliklerin mutlaka bulunması gerektiğidir.
- Kolay Kullanım ve Görsellik: Bir üretim planlama yazılımı ne kadar görsel içerikli olursa, kullanımı da o kadar kolay olacaktır. Bu da planlamacılar ve bu yazılımın çıktılarını kullanması gereken herkes için önemli bir motivasyonudur. Anlaşılamayan, zor ve karmaşık yazılımlar, çalışanları alışık oldukları geleneksel Excel tablolarına ve ERP’lerin hantal modüllerine geri itebilir. Kullanımı kolay olan görsek içerikli bir yazılım, anlaşılabilirlik açısından daha ilgi çekici olacağı için çalışanları teşvik etme oranı da artar. Kolay kullanım sağlayabilen çalışanlar, daha verimli plan ve çizelgeler ortaya koyarak üretim sisteminin yeterliliğini arttıracaktır. Eğer satın almayı düşündüğünüz ileri planlama yazılımı ürettiği planın sonuçlarını görsel bir kolaylık içinde anlatamıyorsa, günün sonunda kullanılmayacak bir sisteme zaman ve paranızı harcamış olacaksınız.
- Hız: Bir fabrikada işler her zaman hızlı ve kontrollü gitmelidir. Bu sebeple kullanılacak yazılımın da hızlı ve çevik bir şekilde işleyebilmesi gerekmektedir. Çünkü bir plan, sahada oluşan ani ve beklenmedik durumların neticesinde hızla revize edilebilmelidir. Geleneksel yollarla yapılan planlama faaliyeti bu hıza sahip olmadığından daha ilk revize tamamlanamadan, fabrikada durumlar yeniden değişmiş olabilir. Bu üretimdeki insanların alışık olduğu bir durumdur. Bu nedenle planı revize etme esnekliği düşük ve plan üretme hızı yavaş programlara zaman harcamak yerine, çevik bir yazılım tercih edilerek dinamik planlama sağlanabilir.
- Esneklik: İleri Planlama Yazılımı, bir fabrikanın üretim planlama verimliliğini arttırmak ve hızlandırmak için uygulanır. Her fabrikanın kendine özel bir işleyiş sistemi, farklı iş koşulları, birbirinden bağımsız etkenleri bulunmaktadır. Tercih edeceğiniz üretim planlama yazılımının fabrikaya uyum sağlayabilecek esneklikte olması gerekir çünkü fabrika koşulları planlama yazılımına uyamaz, planlama yazılımı üretim sahasının gerçeklerine uymalıdır. Hiçbir fabrika, sırf üretim planlama yazılımı düzgün çalışsın diye kendi üretim sürecinden taviz vermemelidir. Bu durum fabrikanın tüm işleyişini bozabilir. Bu nedenle üretim planlama yazılımı seçerken yazılımın kullanıcı isteklerine göre yapılandırılabilir ve ölçeklendirilebilir olmasına dikkat etmelisiniz. Hem kısa hem uzun vadede başarı sağlamak için bu mutlaka gereklidir.
- Entegrasyon: Mevcut IT sistemlerine entegrasyon, örneğin ERP ve MES gibi, her türlü verinin toplanabildiği üretim dünyasında olmazsa olmazdır. Bu sistemler birbiriyle bağlantılıdır ve bir noktada birleşerek başarılı bir üretim planlama ve kontrol altyapısı oluştururlar. Bu sistem yalnızca üretim planlama ve çizelgelemeden oluşmaz, daha birçok bağlantısı vardır. Bir üretim sistemi için en önemli teknolojik atılımlardan bir tanesi bu farklı yazılım katmanlarının birbirleri ile entegre olmalarıdır. Örnek olarak bir üretim planlama ve kontrol altyapısı aynı zamanda Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP), Malzeme İhtiyaç Planlaması (MRP), Üretim Yürütme Sistemleri (MES)’i kapsar. Tüm bunlar birbirleriyle uyumlu çalışmadan başarılı bir üretim gerçekleşmesi mümkün değildir. Bu noktada, seçeceğiniz üretim planlama yazılımının diğer sistemlere kolay entegre edilebilir olması gerekmektedir. Çünkü zaman içinde bu yazılımın diğer IT sistemlerinin güncellenmesine paralel olarak yeniden entegrasyonunun yapılması gerekecektir. Bu bitmeyen bir çevrim olduğu için entegrasyon işinin minimum eforla yapılabildiğinden emin olmalısınız.
- Gerçekçilik: Bir üretim sisteminin planlanabilmesi için bu sistemin en ince detayına kadar yazılım ortamında modellenebilmesi gerekir. Seçeceğiniz yazılımın yetersizlikleri sebebiyle üretiminizi modellerken herhangi bir sebeple yuvarlamalar, sadeleştirmeler, ihmaller yapmanız gerekirse sonuç olarak ortaya çıkacak plan doğru olmayacak ve gerçek durumu yansıtmayacaktır. Üretim sahasının dinamizmini tam olarak modelleyemeyen bir üretim planlama yazılımı işlevsizdir ve bir geçerliliği yoktur. Örnek olarak bir fabrikanın stok yönetimini düzgün ve gerçekçi bir biçimde hesaplayamayan yazılım, üretim sisteminin bozulmasına neden olur. Stok yönetimi düzgün yapılmayacağı için malzemesi olmayan ürünlerin üretim emirleri sahada dolaşacak veya henüz termin tarihine çok vakit olan siparişler üretilerek depolama ihtiyacını arttıracak. Bunlar sonucunda giderler artacak, verimlilik düşecek ve üretimin devamlılığı aksayacaktır. Üretim performansını etkileyen tüm bu değişkenler, üretim planlama yazılımı tarafından hesaplanmalıdır.
Üretim Planlama Yazılımı Almaya Karar Verirken
Özetle, üretim planlaması yazılımının üretim sürecine faydalı olabilmesi için birden fazla özelliğe ihtiyacı vardır. Her koşul birbirini etkiler ve biri bile eksikse yazılımın “en iyi seçenek” olma ihtimali yoktur. Örneğin ERP’ye entegre olamayan bir APS yazılımının gerçekçi olması, üretim sistemi açısından hiçbir işe yaramayacaktır. Ya da kolay kullanılamayan bir yazılım, hızlı olsa da bir fayda sağlamaz. Bu durumda sizin için en iyi yazılım, üretim planlama ve kontrol faaliyetiniz için en doğru şartları eksiksiz sağlayacak yazılımdır. Saydıklarımız arasında tek bir özelliğin mükemmel olması, o yazılımı tercih etmeniz için yeter şart değildir. Tüm bu özellikleri olmazsa olmaz olarak düşünmenizi tavsiye ederiz. Hatta potansiyel tedarikçileriniz ile bir pilot proje yaparak saydığımız özelliklerin sadece powerpoint sunumlarında değil, gerçekten de var olduğunu test etmeniz çok iyi bir fikir olacaktır.
Bu şekilde yapacağınız pilot çalışmalar neticesinde her bir planlama probleminin nasıl çözüleceğini görebilirsiniz. Örneğin Dijitalis olarak biz kompleks planlama problemlerini çözme konusunda çok iddialıyız. Hazırladığımız örnek çözümlemelere YouTube kanalımızda yer veriyoruz. Bilgi sahibi olmak için kanalımızdaki planlama videolarımızı izleyebilirsiniz.