Planlama Gözünden ERP ile APS Farkları

ERP Neden var?

ERP sistemleri en basit anlamıyla farklı iş süreçlerine ait iş faaliyetlerini yönetmek için tasarlanmış çözüm setidir. Burada farklı iş süreçlerinin hem tek başına amaçları bulunmakta hem de bu iş süreçleri bir araya gelerek nihai bir amaca hizmet etmektedir. Bahsedilen nihai amaç da bulunduğu organizasyonun devamını sağlamaktır.

Bu açıdan baktığımızda iş süreçlerinin kendi iç işleyişini düzeltmesi zaman içinde mümkün olabilirken, konu süreçlerin koordine çalışmasına geldiğinde organizasyonların daha fazla zorlandığı dikkatli analiz yapan birinin gözünden kaçmayacaktır. Bu zorlanmanın esas sebebi, iş sürecinin tek başına ürettiği veri/bilginin diğer departmanlara bütünleşik ve kesintisiz bir biçimde iletilmesi ve yorumlanmasıdır.

İşte tam bu noktada muhasebe, üretim, tedarik zinciri, Ar-ge gibi birçok departmanın birbiri ile koordine çalışması amacıyla ilk şart olan veri/bilgi bütünlüğünü sağlamak için ERP çözümleri türetilmiş ve ihtiyaca göre şekillendirilmiştir. 

ERP ve Operasyon Yönetimi

Konu operasyon yönetimi olduğunda amacımız veri bütünlüğünü sağlamak, veri sadeliğine ulaşmak ise ERP bize fazlasıyla hizmet edecektir. Gerçekleşen üretimleri sistemi girmek, stok bütünlüğünü sağlamak ve eldeki stoklara ve siparişlere göre nispeten daha kolay projeksiyonlar geliştirmek için ERP birebirdir.

Konu değişimlere hızlı reaksiyon göstermek, ürüne, müşteriye, üretim hattına, siparişe, değişen durumlara göre özel planlama algoritmaları geliştirmek olduğunda organizasyondaki veri ne kadar kompleks ise ERP çözümlerinin ihtiyaca cevap verme olasılığı o derece düşmektedir. Çünkü ürün ve üretim kompleks hale geldikçe operasyonel planlamadan beklentiler o kadar yükselmektedir.

Operasyonel Planlama ve APS

Yeri gelmişken APS kısaltmasının açılımından bahsetmekte fayda var. Advanced Planning and Scheduling yani ileri üretim planlama ve çizelgeleme kelimelerinin baş harfleridir. İlaveten APO olarak da bilinirler. Bu durumda Advanced Planning and Optimization yani ileri planlama ve optimizasyon kelimeleri kullanılmıştır.

Şimdiye kadar bahsedilenlerden yol çıkarak organizasyonların operasyonel planlamadan beklentilerini sektörlerden bağımsız olarak özetlemek istersek aşağıdaki sonuçlara ulaşmaktayız.

1. Siparişlerin zamanında yetişmesi

2. Siparişleri yetiştirirken başa çıkılması gereken verimlilik ve maliyet baskısı

3. Yeni siparişleri kaçırmama beklentisi

4. Farklı üretim kaynaklarında yaşanacak plan dışı kesintilere hızlı cevap verme gerekliliği

Neden APS Kullanmalıyım?

Genel beklentiler ışığında neden APS yazılımı kullanmalıyız sorusuna verilecek cevapları da aşağıdaki gibi özetleyebiliriz. Gelin tekrar cevapların üzerinden tekrar geçelim.

1. Operasyonel Veri Kalitesinin Denetimi: Bir sistemin en iyi sonucu üretmesi devraldığı verinin kalitesiyle %100 ilişkilidir. Bu açıdan APS yazılımları, veri doğrulama işleminden sonra çıkan sonuçları kullanıcı ile paylaşarak veri kalitesinin en yüksek seviyede olmasını sağlamaktadır. Bu sayede sisteme en sade veri seti birbiriyle en tutarlı olacak şekilde aktarılmaktadır. APS’ in sade ve amaca yönelik uyarı mesajları ile hangi verinin hangi özelliğinin değişmesi gerektiği kullanıcılar ile %100 kesinlikte paylaşmaktadır. Örneğin A kodlu ürünün ürün ağacı bilgisi eksik bilgisi kullanıcı ile paylaşılarak kullanıcının tüm veri havuzunu taraması ve zaman kaybetmesi önlenmektedir.

2. Karmaşık Veri Yapısına Özel Esnek ve Hızlı Çalışma: APS yazılımlarında veri değişikliklerinin yönetimi APS platformunun in-memory yapısı ile yapılmaktadır. Bu sayede her değişikliğin veri tabanına yansıtılması gerekmediği için performans kaybı minimum düzeyde olmaktadır.

3. Gelişmiş Senaryo Yönetimi: Her veri değişimi için farklı senaryolar hazırlanabilmekte, bu sayede farklı senaryoların yönetimi kolaylaşmaktadır. Örneğin aynı anda ürüne ait birim üretim süresini değiştirip, siparişlerin sıralamasını revize edip, malzemelerin tedarikçilerden geliş sürelerini manipüle edilerek teslimat performansı ve verimlilik izlenebilir. Bahsedilen değişiklikler tek tek veya bir arada yapılarak çok farklı kullanıcı senaryosu oluşturulup bu senaryolar karşılaştırılabilmektedir.

4. Bütünleşik Performans Yönetimi: APS kullanıcısı alt süreçlerdeki operasyonel KPI’lar birleştirilerek daha bütünleşik performans göstergeleri oluşturulabilmektedir.

5. Kaynak Kısıt Bazlı Çizelgeleme: Çizelgeleme ile siparişler, üretim hatlarına öncelikler ve kısıtlar göz önüne alınarak sıralanabilmektedir. Farklı KPI’ları maksimize veya minimize edecek şekilde özel çizelgeler çıkarılabilmektedir. Parametrik yapısı ile sisteme uygun algoritmalar hızlı şekilde inşa edilebilmektedir. Ayrıca, çizelgeler yeni durumlara göre çok esnek bir şekilde revize edilebilmektedir. APS yazılımları ile malzeme ihtiyaç planlaması (MRP), kapasite ve kaynak kısıtlarına göre çalışacağı için tedarikçiler ile fabrikanın daha senkronize çalışması sağlanmakta varsayımlara göre fiktif planlar yapmanın önüne geçilmektedir.

6. Bütünleşik Üretim ve Sipariş Yönetimi: APS yazılımları; global ve dinamik pegging özellikleri ile tedarikçi kaynaklı, üretim ve sipariş sıralama kaynaklı değişikliklerin, sevk edilecek miktarları ve sipariş zamanlamasını ne kadar etkilediği anlık olarak siparişin sevkinden çok önce görülebilecektir. Bu da sipariş performansını artırmak için ek önlemlerin önceden alınmasına imkan sağlayacaktır.

7. Alternatif Kaynak Yönetimi ile Sipariş Teslim Performans İyileşmesi: APS yazılımları, ana üretim rotaları ile siparişlerin karşılanamadığı durumlarda alternatif rotaları devreye sokarak kullanıcıya plan opsiyonları sunabilmektedir. Tüm bu önlemlere rağmen geç kalan siparişlerin sayısı fazla ise hangi siparişlerin hangi sipariş kalemlerinden ve neden kaynaklı olarak yetişemeyeceği bilgisini kullanıcılar ile paylaşarak proaktif sipariş yönetimine katkı sağlar.

8. Stok ve Kaynak Yönetimi: APS yazılımları ile miktarı değişen siparişlerin ne kadarlık fazla malzeme stoğu yaratacağı veya tersi durumda ne kadarlık bir ek makine ve operatör ihtiyacına sebep olacağı anlık olarak görülebilecektir.